Parathormonunu (Paratiroid hormonu-PTH)
salgılanmasının hem artışı, hem de azalması insan ve
hayvanlarda önemli hastalıklara oluşturur.
Parathormonun Aşırı Salgılanması (Hiperparatiroidi)
Metastatik Kalsifikasyon
Hiperparatiroidide en büyük tehlike kalsiyum
ve fosfat iyonlarının artması nedeniyle çeşitli dokularda yaygın
kalsiyum fosfat çökelmesinin oluşmasıdır. Akciğer alveolleri,
böbrek tubulleri, tiroid bezi, mide mukozası ve arter duvarları
gibi çeşitli organlarda kalsiyum fosfat çökelmesiyle tehlikeli
yapı bozulması ve fonksiyon kayıpları oluşabilir. Bu fonksiyon
bozuklukları ölüm, yani, metastatik kalsifikasyon oluşur.
Parathormonu primer hiperparatirodi ve sekonder
hiperparatiroidi oluşturacak türde aşırı salgılanabilir.
Primer Hiperparatiroidi
Sekonder Hiperparatiroidi
Sekonder hiperparatiroidinin temel etkisi kemik
dekalsifikasyonudur ve patolojik kırılmalarla sonuçlanır.
Sekonder Hipertiroidi Hastalığının
Nedenleri
Sekonder hiperparatiroidi hastalığını
oluşturan etkenler yetersiz beslenme ve böbrek hastalığıdır.
Yetersiz beslenmeyle kalsiyum ve
1,25-dihidroksi vitamin-D3 [1,25-(OH)2D3]
eksikliği ya da fazla fosfor içeren diyetler sekonder
hiperparatiroidi hastalığını oluşturur. Diyetleri fazla fosfor
içerdiği için tüm etçiller sekonder hiperparatiroidi hastalığına
iyi bir örnektir.
Böbrek hastalığı, böbreklerin kalsiyum
geri emilimini engellediğinde, kan kalsiyum düzeyini azaltır. Kan
kalsiyum düzeyinin azalmasıyla da parathormonu (PTH) sürekli
salgılanarak, sekonder hiperparatiroidi hastalığını oluşturur.
Hipoparatiroidi
Kandaki kalsiyum konsantrasyonunun azalması ve
fosfor konsantrasyonunun artmasıdır. Hipotiroidide barsakta ve
böbreklerde kalsiyum emilimi azalır.
Hipoparatiroidinin temel nedeni, paratiroid
bezlerinin çıkarılmasıdır. Hipoparatiroidinin oluşturduğu
hipokalsemi tetaniye ve kontraksiyona (kasılma) nedendir ve yaşamsal
tehtitdir.
Kalsitonin (CT: Calsitonin)
Kalsiyum metabolizmasında fonksiyonel bir
hormondur. Kalsitonin hormonunun salgılanmasıyla kemik yıkımının
azaltılıp, kemik oluşumunun artırılması için, kan
plazmasındaki kalsiyum iyonları hızla kemik dokusuna taşınır ve
kandaki kalsiyum konsantrasyonu azalır.
Kalsitonin hormonunu, tiroid bezinin parafoliküler C-hücreleri
salgılar. Parathormon reseptörlerini bloke edip, kemik çözülmesini
inhibe ederek kan kalsiyum düzeyini düşürür. Yani, tiroid
bezinin parafoliküler C-hücrelerinin salgıladığı kalsitonin,
parathormonun etkisinin zıt
yönünde çalışır.
- Metastatik kalsifikasyona karşı koruyucudur.
- Osteoklast oluşumunu ve fonksiyonlarını baskılayarak, kemik rezorbsiyonunu önler.
- Osteoporozu önler.
Hiperkalsemi koşullarında da tiroid bezinin
parafoliküler C-hücrelerinden salgılanırak kan kalsiyum düzeyini
düşürür.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder