Parathormonun Anormal Salgılanması

Parathormonunu (Paratiroid hormonu-PTH) salgılanmasının hem artışı, hem de azalması insan ve hayvanlarda önemli hastalıklara oluşturur.

Parathormonun Aşırı Salgılanması (Hiperparatiroidi)

Metastatik Kalsifikasyon

Hiperparatiroidide en büyük tehlike kalsiyum ve fosfat iyonlarının artması nedeniyle çeşitli dokularda yaygın kalsiyum fosfat çökelmesinin oluşmasıdır. Akciğer alveolleri, böbrek tubulleri, tiroid bezi, mide mukozası ve arter duvarları gibi çeşitli organlarda kalsiyum fosfat çökelmesiyle tehlikeli yapı bozulması ve fonksiyon kayıpları oluşabilir. Bu fonksiyon bozuklukları ölüm, yani, metastatik kalsifikasyon oluşur.

Parathormonu primer hiperparatirodi ve sekonder hiperparatiroidi oluşturacak türde aşırı salgılanabilir.

Primer Hiperparatiroidi

Hiperkalsemi, böbrek taşları ve kemik dekasifikasyonu oluşturan belirtilerle karakteristiktir. Primer hiperparatiroidi hastalığını, genelde, paratiroid tümörü oluşturur.

Sekonder Hiperparatiroidi

Sekonder hiperparatiroidinin temel etkisi kemik dekalsifikasyonudur ve patolojik kırılmalarla sonuçlanır.

Sekonder Hipertiroidi Hastalığının Nedenleri

Sekonder hiperparatiroidi hastalığını oluşturan etkenler yetersiz beslenme ve böbrek hastalığıdır.

Yetersiz beslenmeyle kalsiyum ve 1,25-dihidroksi vitamin-D₃ [1,25-(OH)2D₃] eksikliği ya da fazla fosfor içeren diyetler sekonder hiperparatiroidi hastalığını oluşturur. Diyetleri fazla fosfor içerdiği için tüm etçiller sekonder hiperparatiroidi hastalığına iyi bir örnektir.

Böbrek hastalığı, böbreklerin kalsiyum geri emilimini engellediğinde, kan kalsiyum düzeyini azaltır. Kan kalsiyum düzeyinin azalmasıyla da parathormonu (PTH) sürekli salgılanarak, sekonder hiperparatiroidi hastalığını oluşturur.

Hipoparatiroidi

Kandaki kalsiyum konsantrasyonunun azalması ve fosfor konsantrasyonunun artmasıdır. Hipotiroidide barsakta ve böbreklerde kalsiyum emilimi azalır.

Hipoparatiroidinin temel nedeni, paratiroid bezlerinin çıkarılmasıdır. Hipoparatiroidinin oluşturduğu hipokalsemi tetaniye ve kontraksiyona (kasılma) nedendir ve yaşamsal tehtitdir.

Kalsitonin (CT: Calsitonin)

Kalsiyum metabolizmasında fonksiyonel bir hormondur. Kalsitonin hormonunun salgılanmasıyla kemik yıkımının azaltılıp, kemik oluşumunun artırılması için, kan plazmasındaki kalsiyum iyonları hızla kemik dokusuna taşınır ve kandaki kalsiyum konsantrasyonu azalır.

Kalsitonin hormonunu, tiroid bezinin parafoliküler C-hücreleri salgılar. Parathormon reseptörlerini bloke edip, kemik çözülmesini inhibe ederek kan kalsiyum düzeyini düşürür. Yani, tiroid bezinin parafoliküler C-hücrelerinin salgıladığı kalsitonin, parathormonun etkisinin zıt yönünde çalışır.

• Metastatik kalsifikasyona karşı koruyucudur.
• Osteoklast oluşumunu ve fonksiyonlarını baskılayarak, kemik rezorbsiyonunu önler.
• Osteoporozu önler.

Hiperkalsemi koşullarında da tiroid bezinin parafoliküler C-hücrelerinden salgılanırak kan kalsiyum düzeyini düşürür.